نرخ سود وام مسکن چگونه بعد از ۲۵سال تک‌رقمی شد؟

مریم یعقوبی: یکی از دغدغه‌های اصلی دولت و وزارت راه و شهرسازی ادامه رکود در بازار مسکن و تأثیرات این رکود بر حوزه‌های متعدد و مختلف اقتصاد کشور است. از آنجا که از مسکن به عنوان یکی از پیشرانه‌های اصلی اقتصاد در کشور نام برده می‌شود چاره‌اندیشی برای ایجاد رونق در بخش ساخت و ساز و  خرید و فروش مسکن در اولویت تصمیم گیری‌های دولت قرار گرفت.

با برگزاری جلسات متعدد سرانجام صندوق پس انداز مسکن یکم ۱۴ خرداد سال گذشته  با حضور وزیر راه و شهرسازی و رییس‌کل بانک مرکزی افتتاح شد.

رقم تسهیلات ارائه شده برای خرید مسکن از سوی خانه‌اولی‌ها، برای کلانشهر تهران ۸۰ میلیون تومان، شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر ۶۰ میلیون تومان و سایر مناطق شهری ۴۰ میلیون تومان است.

در همین راستا، دستورالعمل اجرایی حساب صندوق پس‌انداز مسکن یکم به تمام شعب بانک مسکن در تهران و شهرهای مشمول دریافت این وام ابلاغ شد. به این ترتیب، حداقل متوسط موجودی برای وام ۸۰ میلیونی ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در هر دوره ۶ ماهه، برای وام ۶۰ میلیونی ۱۰ میلیون تومان در هر دوره ۶ ماهه و برای وام ۴۰ میلیونی ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان در هر دوره ۶ ماهه است. نرخ سود این تسهیلات (از محل صندوق پس‌انداز مسکن یکم)، ۱۴ درصد و زمان بازپرداخت آن ۱۲ سال (۱۴۴ ماه) اعلام شد.

عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در مراسم «افتتاح حساب صندوق پس‌انداز مسکن یکم»، با اشاره به اینکه اصلی‌ترین بحث ما این است که بانک مسکن به فعالیت‌های توسعه‌ای بازگردد، گفت: «امروز آغاز رسمی تغییر جهت بانک مسکن از یک بانک کارگزاری به بانک توسعه‌ای است.»

پس از راه اندازی صندوق یکم یکی دیگر از اقدامات برای ایجاد تحرک در بازار مسکن استفاده از ابزارهای مالی در بازار سرمایه و کاهش نرخ اوراق تسهیلات مسکن بود. در کنار این اقدام افزایش کاهش نرخ سپرده قانونی بانک مسکن هم در دست بررسی قرار گرفت.

معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه‌‌وشهرسازی در تشریح این اقدام گفت:« تداوم رکود بخش مسکن همراه با رکود فعالیت‌های عمرانی، می‌تواند مانعی برای رونق اقتصاد، عامل تشدید دشواری بانک‌ها و همچنین تداوم بحران بانکی باشد. بنابراین و با توجه به شرایط و پیچیدگی‌های موجود، هم‌اکنون در بخش مسکن، نیازمند راه‌اندازی صندوق‌های ضمانت، نهادهای بازار بورس، صندوق‌های پس‌انداز و تسهیلات، نهادهای مالی پروژه محور و بازار محور هستیم، تا بتوان به اهداف تجهیز منابع مالی، افزایش قدرت خرید و افزایش قدرت ساخت به لحاظ کمی و کیفی در بخش مسکن دست یافت»

از این رو شورای پول و اعتبار تصمیم تازه ای برای میزان سود و نرخ سپرده قانونی بانک مسکن گرفت و با کاهش نرخ سپرده قانونی حساب سپرده سرمایه‌گذاری ممتاز (تسهیلات مسکن اوراق گواهی حق‌تقدم) از 10 به دو درصد موافقت کرد. (اینجا بخوانید)

از طرف دیگر با کاهش نرخ سود سپرده و نرخ سود تسهیلات بانکی ،‌نرخ سود تسهیلات مسکن نیز با کاهش روبرو شد و با دومرحله کاهش ابتدا ۱۳ و سپس به ۱ درصد رسید.

اما با اینحال به دلیل رقم سنگین اقساط از نگاه مخاطبان دریافت این تسهیلات با شرایط متقاضیان همخوانی نداشته و از دولت تقاضا داشتند تا با تک رقمی کردن نرخ سود امکان استفاده از آن را برای همه اقشار کشور ایجاد کند.

روز ۱۳ مرداد خبری روی خروجی پایگاه اطلاع رسانی وزارت راه و شهرسازی منتشر شد. محتوای خبر حکایت از پیشنهاد کاهش نرخ سود تسهیلات مسکن از ۱۱ به کمتر از ۱۰ درصد داشت.

پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی اعلام کرد: چندی پیش در نشست اقتصاد مقاومتی پیشنهاد تک رقمی شدن نرخ سود تسهیلات مسکن از ۱۱ درصد به ۹ درصد اعلام شد و وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل بانک مسکن در مورد آن سخن گفتند.

طرح «تک رقمی شدن سود وام خرید مسکن»، دو هفته پیش در جلسه مسوولان بخش مسکن با معاون اول رئیس‌جمهوری در ساختمان وزارت راه و شهرسازی ازسوی مدیر عامل بانک مسکن اعلام شد. صندوق «یکم» خرداد سال ۹۴ راه‌اندازی شد و آن زمان، مشروط به یک‌سال سپرده‌گذاری زوج‌های فاقد مسکن -خانه‌اولی- تسهیلات ۸۰ میلیونی با نرخ سود ۱۴ درصد به سپرده‌گذاران تعلق می‌گرفت. اما در حال حاضر سقف وام یکم دو برابر شده و به ۱۶۰‌میلیون تومان رسیده و نرخ سود تسهیلات نیز در دو مرحله کاهش، یکبار به ۱۳ درصد رسید و در حال حاضر ۱۱درصد است. قرار است به‌زودی نرخ سود این تسهیلات دو واحد درصد دیگر کاهش پیدا کند و تک‌رقمی شود.

حامد مظاهریان معاون وزیر راه و شهرسازی در نشستی خبری  در خصوص کاهش نرخ سود تسهیلات صندوق پس‌انداز مسکن یکم و تغییرات مبلغ اقساط و بازپرداخت، گفت: مطابق با برآوردی که ما در معاونت مسکن داشتیم، با نرخ سود ۹.۵ درصد اقساط به زیر یک میلیون تومان در شهر تهران می‌رسد

معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه با کاهش نرخ سود بانکی اقساط وام ۸۰ میلیونی برای مسکن یکمی‌ها کاهش پیدا می‌کند، گفت: طرح ساخت ۸۵ هزار مسکن اجتماعی در دست بررسی قرار دارد.

وی با اشاره به اینکه در ابتدا سود این تسهیلات ۱۴ درصد بود، افزود: به دنبال رایزنی‌های انجام شده، این سود به ۱۱ درصد و از هفته آینده به ۸ و ۹.۵ درصد کاهش می‌یابد که این موضوع بر روی کاهش نرخ اقساط هم تأثیرگذار است.

به دنبال اعلام اخباری مبنی بر کاهش دو درصدی نرخ سود تسهیلات مسکن یکم و پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی در این خصوص، رییس جمهور در هفته دولت از تحقق تک رقمی شدن نرخ سود  تسهیلات مسکن یکم خبر داد. این تصمیم، شامل صندوق پس انداز یکم بوده و وام های ٨۰ تا ۱۶۰ میلیون تومانی را پوشش می‌داد.

بیت اله ستاریان،استاد دانشگاه تهران در گفت وگو با خبرگزاری خبرآنلاین درباره تک رقمی شدن نرخ سود در تسهیلات وام مسکن اظهار داشت:«این سیاست باعث تحریک تقاضا در بخش مسکن خواهد شد و به خروج از رکود کمک می کند.»

وی افزود:« در حال حاضر موضوع کمبود نقدینگی در بازار، عرضه کم مسکن، کاهش قدرت خرید مردم، بدهی دولت به بخش های مختلف باعث شده که مسکن از رکود خارج نشود.

محمدهاشم بت‌شکن مدیرعامل بانک مسکن با تشریح جزئیات تک رقمی شدن سود تسهیلات مسکن از بررسی کاهش سود اوراق حق تقدم خبر داد و نوشت: دستورالعمل پرداخت وام با سود تک رقمی به شعب باک مسکن ابلاغ می‌شود.

وی در تشریح جزئیات کاهش نرخ سود وام خانه اولی‌ها، اظهار کرد: مخاطب خبر خوش رئیس‌جمهوری جوانان با هدف خانه‌دار کردن آنهاست.

وی با بیان این‌که بتوانیم با کاهش نرخ سود پوشش بیشتری را برای اقشار متوسط جامعه داشته باشیم، تصریح کرد: مسکن با 100 رشته مختلف در ارتباط است و می‌تواند کشور را در خروج از رکود کمک کند، زاویه دوم کمک دولت به خانه‌دار شدن اقشار متوسط و زوج‌های جوان است که در این راستا افزایش رقم تسهیلات جزو اهداف بانک مسکن بوده است.

وی ادامه داد: به طور متوسط برای تسهیلات 60 میلیون تومانی سود به 8 درصد تسهیلات کاهش یافته،‌41 درصد اقساط متقاضیان کاهش می‌یابد. قبلا با نرخ 14 درصد قسط ماهانه 860 هزار تومان و امروز با نرخ سود 8 درصد متقاضی ماهانه 512 هزار تومان پرداخت می‌کند.(اینـــجا بخوانیـــد)

با اعلام تک رقمی شدن سود تسهیلات مسکن یکم استقبال از این طرح افزایش یافت به نحوی که مدیر امور طرح و برنامه بانک مسکن با اشاره به مقایسه روند افتتاح حساب صندوق پس‌انداز مسکن یکم در بازه‌های زمانی مختلف گفت: میانگین افتتاح حساب روزانه صندوق پس انداز مسکن یکم تا پیش از تک رقمی شدن سود تسهیلات و با احتساب سود ۱۱ درصد با رشد ۳۱ درصدی از ۱۶۹ فقره به ۳۹۰ فقره افزایش یافت.

مدیر طرح و برنامه بانک ‌مسکن با اعلام افتتاح ۹۱۰ فقره حساب صندوق پس‌انداز مسکن یکم در یک روز بعد از تک رقمی شدن نرخ سود این تسهیلات از افزایش دو برابری آن خبر داد. به گفته این مدیر بانک مسکن، پیش‌تر، میانگین افتتاح حساب روزانه ۳۸۴ فقره و در بهترین حالت، ۵۷۰ فقره در روز بود.

«محمدحسن مرادی» گفت: از ۱۸ خرداد سال گذشته همزمان با تاسیس صندوق پس انداز مسکن یکم تا ۲۱ شهریور امسال ۷۵ هزار و ۹۵ فقره حساب در این صندوق افتتاح شده است.

وی افزود: پس از تک رقمی شدن نرخ سود این سپرده ها و کاهش آن به ۹.۵ درصد برای مناطق شهری و هشت درصد برای بافت فرسوده، در مدت یک ماه و بازه زمانی ۱۸ مرداد تا ۱۷ شهریور، ۱۳ هزار و ۳۱۵ فقره حساب در این صندوق افتتاح شد که دو برابر میزان افتتاح حساب در نخستین ماه از تاسیس این صندوق است.

نرخ سود تسهیلات برای مسکن‌اولی‌ها بعد از 25 سال تک‌رقمی شد. محمدهاشم بت‌شکن، مدیرعامل بانک مسکن گفته است: «پس از سال 1369 هیچ‌گاه نرخ سود تسهیلات مسکن تک‌رقمی نبوده است.»

تصمیمی که به تازگی از سوی شورای پول و اعتبار گرفته شد تا شاید تاثیری در رابطه با خروج از رکود بخش مسکن داشته باشد و موجب رونق در بخش مسکن و در نهایت اقتصاد کشور شود. در این راستا حتی دولت یازدهم برنامه و سیاست‌های بسیاری برای رونق در این بخش به کار گرفت و تسهیلات متنوعی را برای ساخت و ساز و خرید در بازار مسکن معرفی کرد. صندوق پس‌انداز مسکن یکم که در خردادماه سال 1394 رونمایی شد، یکی از این تسهیلات است که برای خانه‌اولی‌ها به اجرا درآمد. 

اگرچه به گفته عده‌ای از کارشناسان در بازار مسکن در آن زمان، شرایط بازپرداخت تسهیلات این صندوق سخت بود و نیازمندان واقعی مسکن نمی‌توانستند از آن بهره‌مند شوند، اما رفته‌رفته شرایطی مهیا شد که متقاضیان بتوانند به آسانی به این تسهیلات دسترسی پیدا کنند و بازپرداخت قابل توجیه‌تری داشته باشند.

22335